ISO 9001: 2015
en de gevolgen voor HKZ

In 2015 verandert ISO 9001 ingrijpend. Omdat veel HKZ-certificatieschema’s zijn gebaseerd op ISO 9001, is de verwachting dat ook veel HKZ-normen aangepast gaan worden. Het gaat dan om de HKZ-normen die zogezegd ‘compatibel’ zijn met ISO 9001.

HKZ-normen die compatibel zijn met ISO 9001

De aanpassingen in ISO 9001:2015 werken door op onder andere de volgende sectorspecifieke HKZ-normen:

• Gehandicaptenzorg
• Ouderenzorg (verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorg)
• GGZ
• Jeugdzorg
• Kinderopvang
• Ambulancezorg
• Huisartsendienstenstructuren
• Extramurale fysiotherapiepraktijken
• Kraamzorg
• Revalidatie
• Tandartspraktijken
• Welzijn en Maatschappelijke dienstverlening (Opvang, Sociaal Cultureel Werk, maatschappelijke dienstverlening)

Deze lijst is niet volledig. Het volledige overzicht HKZ-normen die ISO 9001 compatibel zijn, is hier te vinden.

Wijzigingen niet van toepassing op deze HKZ-normen

Een aantal HKZ-normen is niet ISO 9001 compatibel. Het gaat dan onder andere om:

• HKZ-norm voor kleine
• HKZ-norm voor cliënt-/patiëntveiligheid

Belangrijkste aanpassingen, HKZ (iets) meer lean en mean

De belangrijkste wijzigingen in ISO 9001:2015 betreft:

• Contextanalyses en stakeholdersmanagement: wat gebeurt er in de omgeving van de organisatie, wat doen we, wie zijn onze belanghebbenden en wat zijn hun specifieke wensen, verwachtingen en eisen ten aanzien van kwaliteit?

• Risicomanagement: wat zijn de bedreigingen die er toe kunnen leiden dat het beleid en doelstellingen niet worden gerealiseerd en dat niet wordt voldaan aan de wensen, verwachtingen en eisen van de belanghebbenden, maar ook: waar liggen de kansen en mogelijkheden?

• Compliance management: hoe kunnen we er voor zorgen dat we, op basis van een goede stakeholderanalyse, aan de wensen, verwachtingen en eisen van belanghebbenden voldoen, hoe voldoen we aan wet- en regelgeving en hoe voldoen we ook aan onze eigen afspraken?

• Koppeling strategie en bedrijfsvoering: het kwaliteitsmanagementsysteem wordt meer gezien als een strategisch middel om de missie, visie en strategie te realiseren door de contextanalyse en het risicomanagement te koppelen aan de processen en activiteiten.

• Resultaatmanagement: meer focus op doelstellingen en resultaten, aantoonbaar via registraties, geen verplichte gedocumenteerde procedures en kwaliteitshandboek. 

• Meer leiderschap en betrokkenheid vereist vanuit het (top)management.

Het ligt in de lijn der verwachting dat bovenstaande punten ook een uitwerking krijgen in de HKZ-normen die ISO 9001 compatibel zijn. Dat betekent onder andere de volgende aanpassingen:

• De eisen die zich richten op het beschrijven van processen en het identificeren van procesrisico’s (de prospectieve risico-inventarisaties, PRI) komen te vervallen (= rubriek 1.1 van de HKZ-schema's). In plaats daarvan wordt naast het identificeren van cliëntrisico’s, risicomanagement op strategisch niveau belangrijker. Dit wordt toegevoegd aan rubriek 4.

• Paragraaf 3.1 (‘Meting resultaten processen’) komt waarschijnlijk te vervallen. In plaats daarvan is de verwachting dat in hoofdstuk 4 meer nadruk komt te liggen op het meten van resultaten als onderdeel van het stuk dat gaat over ‘Meten, analyseren en verbeteren’.

• Rubriek 9 wordt korter. Eisen die gaan over het documenteren van het kwaliteitsmanagementsysteem en het opstellen en bijhouden van een kwaliteitshandboek kunnen verdwijnen. Dit biedt kansen om het HKZ-kwaliteitsmanagementsysteem verder op te schonen en effectiever te maken.

• Hoofdstuk 4 zal verder flink op de schop gaan. Wat daar de belangrijkste wijzigingen worden is momenteel (eind juni 2015) nog niet duidelijk. Wij verwachten daar binnenkort meer duidelijkheid over te kunnen verschaffen.

Overgangstermijn voor HKZ-gecertificeerde instellingen

Naar verwachting verschijnt de definitieve ISO 9001 in september 2015. Kort na het verschijnen van de definitieve ISO-norm worden ook de aangepaste HKZ-normen van toepassing. Voor HKZ-gecertificeerde organisaties geldt een overgangstermijn. Zij krijgen drie jaar de tijd om aan de nieuwe HKZ-norm te voldoen (vanaf publicatie van ISO 9001:2015).

« Terug naar de Walvisgeluiden